We hebben onze eerste gasten aan boord: Jacques en Annette, die we leerden kennen in Curacao. Zij zullen ons helpen bij de doorsteek van het kanaal als ‘line handlers’.

Ook hebben we een Panamees ingehuurd als vierde lijnhandler, James.

We vertrokken om 1:30 in de namiddag uit de marina, en vaarden een uurtje tot The Flats, de afspraak plaats voor het aan boord nemen van de Advisor, een soort piloot die je begeleidt bij het varen in het kanaal.

Om 18:15 was het zover, en konden we vertrekken. We waren met drie boten, een jacht en nog een kleinere catamaran. Het kanaal bestaat uit drie sluis systemen, eentje omhoog in drie stappen (Gatun Locks), en dan een sluis zakken (Pedro Miguel Lock), en wat verder nog een keer zakken in twee stappen (Miraflores locks). Al gauw kwamen we aan de eerste sluizen, drie na elkaar gelegen sassen, de Gatun locks.

Onze advisor was niet echt bij de pinken, want hij liet ons het verkeerde vrachtschip volgen en daardoor waren we iets te vroeg aan het sluizencomplex. Er stond een redelijk harde rugwind, die ons met 4 knopen naar de sluis toe dreef. Na wat zenuwachtig wachten op het juiste vrachtschip waarachter we in de sluis zouden liggen, kwamen de drie zeilschepen samen.

Het was intussen donker geworden, en de drie boten moeten voor de sluis aan elkaar gebonden worden, om als één geheel in de sluis te varen. Om een ongekende reden lag de jacht in het midden, wij aan bakboord, en de andere catamaran aan stuurboord. Het werd snel duidelijk dat Sanuk de meeste paardenkracht aan boord had, en dus moest ik het geheel voortstuwen en sturen, niet evident vanop de zijkant en met een serieuze rugwind.

Gelukkig was er op het jacht een advisor die wel wist wat er aan het gebeuren was, en hij gaf goede instructies. Het vrachtschip lag als eerste in de sluis, en wij vaarden er nu naartoe, om tussen het schip en de sluisdeur mee versast te worden. Vanop de kant werden er 4 touwen (lijnen) gegooid, en die werden vast gemaakt aan de kade en aan het vlot, zodat we in het midden van het sas gehouden werden terwijl we drie keer negen meter stegen.

Alles verliep vlot, en om 21:30 vaarden we uit de laatste sluis om te ankeren in het Gatun meer. Ilse had een schitterend stoofpotje gemaakt van kip, en daar genoten we met ons vijven van, want de advisor was reeds van boord gehaald, wel nadat hij als eerste en alleen in de derde sluis had gegeten. Ik moet zeggen dat er op geen enkel moment sprake was van drinkgeld of cadeautjes, alles is heel officieel geworden in Panama.

De volgende dag verwachtten we een tweede advisor, die zou komen tussen 9 en 11 uur. Het werd 12 uur voor deze er was, en we aan de redelijk lange tocht over het Gatun meer konden beginnen.

Vandaag waren we slechts met twee schepen, een jacht en wijzelf. Onze doorgang in het Pedro Miguel sas was voorzien om 18:30 wat onze advisor, Frank genaamd, te laat vond. Hij dacht dat we om 17:00 nog een mogelijkheid was, dus moesten we volle gas (7 knopen) over het meer varen. Gelukkig stond er terug een mooie rugwind die ons mee stuwde naar onze bestemming.

Toen we er bijna waren bleek dat het toch 18:30 zou worden, dus moesten we het zachtjes aan doen, tot voor de sluis waar we een uur moesten rondjes varen, wachtend op ons vrachtschip.

Dit zag ik niet zitten, eerst een ganse dag plankgas geven, en dan diesel verbruiken om te wachten! Op dit moment was er geen verkeer op het kanaal, en was ons vrachtschip nog niet in zicht. Ik vroeg toelating om aan de kade aan te meren – geweigerd -, om aan de meerboeien te mogen liggen – geweigerd – en expirimenteerde dan met dwars op het kanaal en de wind te liggen, zonder de schroeven te laten draaien. Blijkt dat dit redelijk stabiel is, en we gingen met 1 knoop vooruit. Toch was dit te veel gemanouvreer, en vroeg ik nogmaals om aan de meerboei te mogen liggen. Dit keer mocht het wel, en dit bleek de goede keuze te zijn. Rustig, zonder motoren en toch in een wind van 20 knopen ter plaatse blijven liggen, wachten op ons vrachtschip. Ditmaal zouden we voor het schip in de sas varen, langszij een sleepboot. Achter ons kwam dan het jacht in het midden van de sluis te liggen, en daarachter het vrachtschip.

Dit ging vlot, eerst meerden we af voor de sluis, dan kwam de sleepboot in de sluis aan de kant gemeerd, en dan meerden wij af aan de sleepboot.

Samen omlaag om dan het Miraflores meer op te varen dat tussen de twee sluiscomplexen in ligt.
Bij het aanmeren aan de kade voor de Miraflores sluis ging het mis! Ik maakte een beginnersfout, die me duur had te staan kunnen komen. Ik had de bedoeling om eerst de boeg vast te leggen aan de kade, dan het meertouw aan de achterkant vastmaken en daarna met de motoren in achteruit om zo de achterkant naar de kade te trekken. Maar dit was zonder de rugwind gerekend. Eens de boeg vastlag dreef de boot met zijn achterkant weg van de kade en kreeg ik de achterkant er niet meer naartoe, ondanks het feit dat beide motoren op vol achteruit draaiden, en de lijnhandler met volle kracht aan het achterste meertouw trok. Onze Sanuk draaide met de achterkant naar het midden van de sluis, en spoedig zou de voorkant van de tweede boeg de kade raken. Maar gelukkig was er Jacques, die met zijn ervaring de oplossing had en snel kon uitvoeren: de achterste lijn naar de kant over de winch, en met behulp van de winch en de motoren de achterkant naar de kade toe trekken. Dit zal ik niet meer vergeten: eerst de kant van de wind vastleggen, en dan pas de rest. Een goedkope les, want er was geen schade.

Na dit ontnuchterende maneuver verliep de rest vlekkeloos. Om 20:30 waren we uit de Miraflores sluizen en konden we op zoek in het donker naar een ankerplaats bij Balboa Jachtclub. Voor het eerst op onze reis moesten we rekening houden met getijden: op deze plaats in de stille oceaan er is een 5 meter verschil tussen hoog en laagtij, en deze nacht zou het -0.5 meter laagtij zijn (dus lager dan op de kaart staat aangegeven). Gelukkig was het bijna windstil, en vonden we een klein plaatsje tussen allerlei andere schepen die aan boeien lagen.
Missie volbracht.

Het inchecken in Porvenir, Panama, kwam ons duur te staan: 480 USD. Eerst de Kuna’s bedienen: 80 USD voor twee personen en een boot op een Kuna feestdag (viering van de revolutie) en dan de Panamese overheid: Immigratie 210 USD en Cruising Permit 193USD. En alleen te betalen met cash dollars, want er zijn geen ATM’s bij de Kuna’s en visa kennen ze niet.

Achteraf hebben we gehoord dat we een beetje met vuur hebben gespeeld door eerst de San Blas illegaal door te varen (want niet ingechecked in Panama) en dan pas in te checken, i.p.v wat ze willen dat je doet, namelijk eerst naar Porvenir varen, en dan terugkeren om de San Blas te bezoeken. Het had ons een boete kunnen kosten, maar geen idee hoeveel.
Van Porvenir zijn we doorgevaren naar het 60 zeemijlen verder gelegen werelderfgoed stadje Porto Belo. Het was een zeildag waarvan we zeer genoten hebben, want ruime wind gaf ons vleugels (8 knopen) en we kwamen reeds om 15:00 aan, na 8 uur zeilen.

Puerto Belo was de versterkte haven van waaruit de Spanjaarden vanaf 1630 hun schatten die ze in de Amerikas roofden, terug naar thuis verstuurden. Ooit was het de grootste stad van Zuid Amerika. Het werd verschillende keren aangevallen door piraten, de succesvolste was in 1679 door Henri Morgan en in 1739 door admiraal Edmond Vernon die daarna het dorp grotendeels verwoeste.
Ik heb een leuk boek gelezen over de piraat Henri Morgan (Empire of Blue Water), en één over een wereldoorlog II neergeschoten piloot die in een reddingsvlot overleeft in de meest ongelofelijke omstandigheden (Unbroken: A World War II Story of Survival, Resilience, and Redemption). Je ziet dat ik probeer literatuur te selecteren die op de omgeving slaat waarin we zijn. Ik lees nu over de geschiedenis van het Panama kanaal (Panama fever: the epic story of one of the greatest human achievements of all time), en op mijn kindle staat er nog een boek te wachten over de avonturen van kapitein Cook.

Er zijn 3 forten in Porto Belo:

Fuerte Santiago bij de zuidelijke ingang van de baai (de kant van het dorp),

en dan het Fuerte de San Fernando aan de overkant van de baai in de heuvels.

We hebben ze alle drie bezocht, want anders is er in het stadje van ongeveer 500 zielen niet veel meer, behalve dan de Iglesia de San Felipe met de vurig aanbeden zwarte Christus

en het enige andere gebouw dat overblijft van de spaanse tijden: de Real Aduana de Porto Belo, eens de opslagplaats voor het goud en zilver en tevens garnizoen logement, nu een museumpje.

We zijn niet binnen geraakt, want het was steeds gesloten. Het is triestig gesteld met de staat van het patrimonium, want er is geen onderhoud aan de ruïnes, en de info borden hebben al zoveel zon gezien dat ze bijna onleesbaar zijn. Misschien heeft het iets te maken met het feit dat het dorp redelijk moeilijk bereikbaar is via de weg.
We zijn hier 2 dagjes gebleven, en dan terug vertrokken richting Colon, de ingang van het Panama kanaal aan de Caraïbische zee. Onderweg nog een makereeltje aan de haak geslaan.

Tegen ’s middags lagen we in de Shelter bay Marina, waar we blijven tot 12 maart want we moeten de administratie voor het kanaal regelen, de formaliteiten voor Ecuador en de Galapagos eilanden starten, en wat ander onderhoud.

We hebben een dekzeil voor Flipper besteld (om de jongen zijn rubber te beschermen tegen de zon) en een vangzeil voor regenwater. Samen met Greg, de motor fluisteraar hebben we een reparatie aan de warmtewisselaar van onze bakboord Yanmar motor uitgevoerd want deze ging in temperatuur alarm als hij te lang moest draaien aan meer dan 2200 RPM.

We hebben de zeilzak preventief laten versterken op de wrijfpunten, en voor onze bimini boven het stuurpositie idem dito. We waren de stop van een zeillat verloren in Colombia, en helaas daardoor ook de zeillat zelf. Hier hebben we gelukkig een geschikte vervang lat gevonden, die echter 5 cm te kort was en dus hebben we deze permanent in het zeil genaaid, tot we in de Franse Iles de societé (Society Islands, deel van Frans Polynesie) een geschikt exemplaar kunnen vinden. Ik heb alle lopend want van de boot vervangen met de reserve touwen die reeds op de boot lagen, aangekocht door de vorige eigenaar, Steve. We hebben een kuisploeg laten aanrukken om 4 dagen lang de buitenkant van de boot de wassen, te waxen en te polishen. Nu glimt onze boot terug, en is hij volledig bekomen van het Santa Marta zwart stof.
De marina ligt in een heel mooie omgeving, ver weg van het drukke stadsleven van Colon. Dat is meteen zijn grootste troef en tegelijk ook nadeel. Natuurwandelingen uitgezonderd moet je voor alles een taxi of busje nemen naar Colon of Panama stad, waarvoor je respectievelijk 1 of 2 uur onderweg bent.
We hebben onze fietsjes nog eens bovengehaald om het natuurpark San Lorenzo te bezoeken. Op 10 km afstand ligt de monding van de rivier de Chagres, met de mooie ruïnes van een  spaans fort. Onderweg zagen we nog een 10-tal brulaapjes (howling monkeys), die we ook in de marina geregeld kunnen horen. Ook de kinkajou, een schattig uitziend katachtige met lange staart kwam ons nieuwsgierig bekijken.