Maandelijks archief: augustus 2017

Fiji Augustus 2017, Savusavu boemboem

We zijn na een reis van 3,5 dagen goed en wel aangekomen in Savusavu op het tweede grootste eiland van Fiji, Vanua Levu. Tot nu toe telden de lengtegraden altijd op terwijl we west vaarden, maar onderweg hebben we de lengtegraad van 180 west doorkruist, waardoor we van 179° 59.999’W naar 179° 59.999’E vaarden. Vanaf nu tellen de graden terug af, naar 0°, zijnde Greenwich in England. Savusavu ligt bijvoorbeeld op 16° 54.882’S, 179 18.944’E, Gent ligt op 50° 59’N 3° 40’E.

We naderen Fiji, op de voorgrond zie je duidelijk de 180W lengtegraad, net onder het wateroppervlak

We hadden gehoord van een andere zeilboot dat hun navigatieprogramma tilt was geslagen bij het kruisen van 180°, en dat ze plotseling midden in het grootste eiland van Fiji, Viti Levu, aan het ‘varen’ waren. Ons nogthans bejaard Raymarine systeem (C120W van 2010) met kaarten van Navionics (V1.20, waarschijnlijk van rond 2014) was echter niet van slag te brengen. Wel heeft hij/zij(?) de onhebbelijke gewoonte om nu en dan eens zijn gps signaal te verliezen, waardoor we een minuut of twee niet meer weten waar we zijn op de wereld. Gelukkig houdt de autopiloot dan de laatste koers aan, zodat we niet plotseling van een ruime wind tot scherp aan de wind draaien. Of bij dagenlang continu gebruik zoals een oversteek durft het navigatieprogramma al eens te herstarten, meestal terug zonder veel erg en het houdt ons alert. Bij het schrijven valt me op dat we onze autopiloot, toch wel de belangrijkste derde man aan boord, nog geen naam gegeven hebben. Daarom vanaf nu, standvastige Stanny als piloot en Ray voor het navigatiesysteem.

Ray, voor een keer is hij juist als hij zegt dat we op het land varen. Hij zit er wel een paar honderd meter naast.
De bediening van standvastige Stanny rechtsboven, naast Ray. Daaronder twee displays die een variabel aantal gegevens kunnen tonen: windsnelheid/richting, diepte, tijd, …

Nu moeten we zeggen dat we binnen ook een C120W hebben (Bisray), maar we die meestal niet gebruiken. In plaats daarvan draaien we een programma op de pc, OpenCPN, dat ik eigenlijk beter vind. We kunnen er immers satellietfoto’s van Google Earth mee opladen, en die geografisch laten overeenkomen met de getekende kaarten. Dus kunnen we op moeilijke plaatsen, zoals bij een pas of een rif, heen en weer flippen tussen de satteliet foto en de kaart. De pc heeft een gps-puck, zodat we twee onafhankelijke systemen van navigatie hebben. Ook hebben we een ipad met een bluetooth GPS en daarop een Garmin kaartprogramma. We zorgen voor redundantie, door ook nog twee Iphones met gps te hebben, en een Garmin gps handtoestel dat in de ‘grab bag’ zit. Dus zolang het gps systeem niet uitvalt zullen we weten waar we ons op aarde bevinden! (oh, ik vergat de sextant) Terzijde, de grab bag is de sportzak die we meenemen in het reddingsvlot en altijd klaar staat. Daarin zit ondermeer een manuele watermaker, vuurpijlen, ehbo kist, energie repen, batterijen, vhf, mes, zaklamp, spiegeltje, zonnecreme, visgerief.

Onze zwarte grab bag in de achtergrond met ervoor/erop de inhoud.

Enfin, na al het bovenstaande kwamen we dus aan de maandagavond in Savusavu, Fiji. We meerden aan het Quarantaine-dock van de Copra Shed Marina aan met onze gele vlag in de mast. Dit wijst erop dat je nieuw in een land bent en nog niet langs de douane en immigratie bent gepasseerd. We werden verwelkomd door onze vrienden van North, die ons op een fles bubbels trakteerden.

We mogen nog niet van boord, maar we zijn toch al aan het feesten!

Alhoewel er schrikverhalen de ronde doen over de biocontroles in Fiji viel dit allemaal verschrikkelijk mee. We kregen 4 vrouwelijke officials op de boot, wat wel wat moeite kostte want het dek van Sanuk ligt zowat een meter boven het water oppervlak. Dus moesten de ladies via een rubberen stootkussen met gaten dat als laddertje dienst doet naar boven, al dat Melanesisch gewicht!
Na veel gegiechel, geduw en getrek – dit hadden ze nog nooit moeten doen – waren ze aan boord. Het bleken goedlachse dames, en er was geen enkel probleem met Sanuk, noch met zijn bemanning en dus kregen we na het invullen van een twintigtal documenten (en 160) de toelating om de gele vlag te strijken en de Fiji vlag te hijsen. Welcome to Fiji!
Savusavu is een 1-straat stadje. Vanaf het marinagebouw, een oude copra opslag plaats, kom je het busstation tegen, de markt en dan het ene winkeltje na het andere. Er is de ‘download’ winkel voor muziek en films, twee bakkerijen, drie banken met ATM, autoverhuur, tankstation, apotheker, souvenierwinkel, slager, kledingszaken, … Op het eerste gezicht verkopen de kruideniers allemaal hetzelfde, maar toch zijn er kleine verschillen die je pas na een paar bezoeken opvallen. Zoals je merkt was Savusavu voor ons was een grootstad!

het busstation
Savusavu op een zondag: hier wordt de heer zijn dag nog gerespecteerd
het ene winkeltje naast het andere

In de marina liggen een twintigtal zeilschepen, waaronder sommigen al een hele tijd. Het is immers verleidelijk om te blijven hangen in een plaats waar voor het eerst sinds Tahiti terug de meeste courante dingen te vinden zijn, aan schappelijke prijzen. Internet is hier zeer goedkoop (50Gb/20) en meestal snel, dus we besteden de eerste dagen met het whatsappen naar het thuisfront en het lezen van wat er ondertussen bijgekomen is op het web… De mensen op straat zijn ook anders: naast de Melanesiers lopen er minstens evenveel Indiers rond, naar hier gekomen onder Engels bewind om mee te helpen aan de copra en suikerriet oogst. En dus zijn er ook veel Indische restaurants waar je goedkoop curry kan eten. Het leven en vooral het eten is hier een pak goedkoper dan de voorbije maanden, dus gaan we geregeld op ‘restaurant’. Voor 6  krijgen we een curry van eend met rijst, naan-broodje, chutney en een sausje. Het vlees is altijd wel ongeveer de helft beentjes, dus je moet voorzichtig eten.
We hebben een auto voor een dag gehuurd en zijn naar de andere grootstad van het eiland getrokken: Lambasa (geschreven Labasa). Het is een twee uur durende rit over asfaltweg, die zich over de bergen slingert om aan de noordkant bij de zee uit te komen. Het is nog een stuk groter dan Savusavu, nog een stuk Indischer, nog een stuk grauwer. Er is terug een grote winkelstraat die eindigt aan het busstation en de markt.

overdekte markt in Lambasa

Er is eigenlijk niets te zien, behalve de vele tractoren die langsrijden, geladen met suikerriet. We hebben hen gevolgd tot aan de fabriek even buiten de stad en zagen de vele, vele vele vrachtwagens en tractoren staan wachten tot ze hun lading mochten lossen. Ik vroeg aan de fabriekspoort of we de installatie mochten bezoeken, en hoewel dat na wat overleg initieel mocht hebben ze dat ingetrokken toen ze zagen dat we sandalen droegen. De veiligheidsvoorschriften vereisen gesloten schoenen. De manager was oprecht teleurgesteld dat hij ons geen rondleiding in zijn fabriek kon geven, en vertelde over de moeilijkheden van Fiji’s suikerindustrie. Een subsidiering van de EEG met een vaste suikerprijs verloopt in drie maanden, en de wereldprijs van de suiker was in de loop van het veeljaren contract gezakt tot een derde van wat ze vandaag nog krijgen. Harde tijden in het verschiet, en er was zelfs sprake om de fabriek te sluiten, maar voor de vele boeren is het suikerriet hun enige inkomen. Dus gaan ze herstructuren, moderniseren en stroomlijnen. Hopelijk worden de wachttijden voor de vrachtwagens dan een stuk minder, want nu varieren ze van 10 uur tot 2 dagen!

Aanschuiven om hun lading in de suikerfabriek te mogen afgeven
De hoofdstraat in Lambasa

Ondertussen in Savusavu was er echter een incident dat onze reisplannen danig in de war stuurde!
We waren op 6 augustus in de namiddag vertrokken vanuit de marina naar het einde van de baai, zo een 8 km verder. Dit was het vertrekpunt om de volgende morgen een kleine zeiltocht te maken naar een nabij gelegen eiland, Taveuni. Maar we hadden ons huiswerk slecht gedaan: toen we de rust van de baai ruilden voor de open zee zagen we dat de wind en de golven het geen pretje zouden maken om de 25Nm af te leggen. Na een uurtje worstelen tegen de wind en de golven gaven we het op en besloten om terug te keren naar Savusavu. Dus zo kwam het dat we terug aan dezelfde mooring lagen die we de dag voordien hadden verlaten.
Terwijl Ilse en ik rustig in het salon aan het internetten waren, lag Sanuk zoals gewoonlijk met haar kont te draaien aan het meertouw. Catamarans liggen immers niet stil zoals een zeiljacht, en draaien nerveus altijd heen en weer. Niets speciaals, en ook de wind was in de beschutting van de marina niets om zich zorgen over te maken, een door de weekse 15 knopen.
Maar toch was dat genoeg om onze buur zijn meerketting te laten breken. Niet zijn touwen van de boot naar de boei, maar de verankering van de boei naar de grond. De 15 meter lange boot kwam zijdelings tegen onze Sanuk zijn twee boegen gedreven. Het duurde even voor Ilse en ik doorhadden waarom Sanuk plots een harde schok te verwerken kreeg. Maar dan schoten we in aktie: Ilse nam een stootkussen en hield dit op de plaatsen waar ze het meeste schade kon vermijden. Ik greep naar de misthoorn van gecompresseerde lucht en trok de aandacht van andere boten afgemeerd in de marina. Het was allemaal voorbij in 5 minuten, en de schade was beperkt. Met een 4-tal bootjes konden we de losgeslagen boot, Moon Dancer, terug aan een mooring leggen, en de schade nagaan. Bij hem viel het zeer goed mee, bij ons was er schade aan beide boegen zo een meter boven de waterlijn, en wat aan de stuurboord kant waar hij langs gegleden was.

Moon Dancer, die onze Sanuk molesteerde, wordt met een paar dinghy’s terug aan een mooring gelegd. De ronde tonboei hangt met zijn meertouwen nog vast aan de boot, maar niet aan de bodem…
Auwww, Sanuk heeft zijn boegen geschaafd. Wie zijn neus schendt, schendt zijn boot!
De meerboei …
… en zijn ketting, of wat daarvoor moest doorgaan.

Dus niets erg, maar de Copra Shed Marina, eigenaar van beide boeien, verwierp alle verantwoordelijkheid. Ook de eigenaar van Moon Dancer wilde niets met de zaak te maken hebben, hij had een derden verzekering met hoge vrijstelling en vond dat hem geen schuld trof. Daar kon ik inkomen, want het was duidelijk dat de ketting die onder water de indrukwekkende meerton op zijn plaats moest houden, totaal verroest en versleten was. Omdat het na een aantal dagen duidelijk werd dat niemand onze schade zou vergoeden, heb ik onze verzekering – Generali – aangesproken via onze makelaar in Marseille. Nou die lieten er geen gras over groeien! Ze stuurden een inspecteur vanuit Tahiti ter plaatse om het volgende weekend alle partijen te interviewen en een raming van de herstelkosten op te maken. Of we tot zolang zeker ter plaatse konden blijven. En zo kwam het dan dat we drie weken in Savusavu gebleven zijn, een week langer dan verwacht. De positieve kant van de zaak is dat ik eens mijn franse verzekeringstaal heb kunnen oefenen met de polis te lezen, en dat we eens te weten komen wat onze maatschappij waard is.

Ilse en ik besloten om de bus en de overzet te nemen naar het eilandje Taveuni, dat we in onze eerste poging gemist hadden. De ‘return of the Taveuni princess’ firma, richt een georganiseerde reis in: eerst een luxebus van Savusavu via de snelweg naar de haven van de baai van Nassau, dan een ferry naar de haven van Somosomo op Taveuni. Dat alles voor de prijs van 32 voor 2 personen, heen en terug. Ok, ok, de luxebus was een gewone bus met open ramen als ventilatie, de snelweg was een asfaltweg en veranderde halverwege in grave, en de ferry was een omgebouwd vissersbootje waar een extra dek was opgezet. Maar het was leuk zo tussen de Fijians te kunnen reizen, en het viel allemaal reuze mee. We kwamen aan in Taveuni de vrijdagmiddag om 11 uur, en hadden tot zondagmorgen 7 uur om het eiland te zien. Maar dat bleek voldoende, want met de hulp van een gecharterde taxi hebben we de hoogtepunten van het eiland gezien: een mooie strandwandeling vertrekkende van Lavena die eindigde in een waterval, de drie watervallen wandeling in het reservaat van Bouma waar we de hoogste waterval voor uren helemaal alleen voor ons hadden, en verder nog de oudste kerk van Fiji (1892) en het 180 lengtegraden infopunt. Een mooie herinnering aan een mooi eiland!
Terug in Savusavu leerden we dat het vliegtuig van Tahiti naar Auckland van onze expert was geannuleerd, waardoor we een nieuwe afspraak hebben, ditmaal in de door ons gekozen locatie van Vuda Marina, waar ze de boot kunnen uit het water halen, en waar hij een drietal weken kan blijven liggen.
Afspraak op 28 augustus in Vuda Marina, op het grootste eiland van Fiji: Viti Levu. Volgende blog zal gaan over onze reis van Savusavu naar Viti Levu, via de Yasawa eilanden.

26 oktober 2016 pan pan pan sanuk Bora Bora atol

Flashback Oktober 2016

Pan Pan Pan is een variant van de mayday call, waarbij er geen levens of materiaal direct bedreigd zijn, maar er toch sprake is van een noodtoestand. (Pan komt van het franse panne). Boten in de buurt zijn VERPLICHT om bijstand te verlenen indien ze dit kunnen doen.

Wat was er gebeurd? Bij het verlaten van Bora Bora door de pas had ik ogemerkt tegen Ilse dat het stuur weer stroef was en we er in Apataki zeker moesten naar kijken. Eens buiten de pas stond de autopiloot op en we waren vertrokken voor onze 2 daagse tocht naar Papeete. Niet voor lang echter, na 2 minuten gaf de autopiloot een alarm dat hij zichzelf uitschakelde. Ik probeerde manueel aan het stuur te draaien, maar dat bewoog niet, het zat muurvast.

Er stond een redelijke golfslag, maar we waren een halve mijl buiten de pas, dus er was niet direct reden tot paniek. Ik overliep in mijn hoofd de mogelijke oorzaken: ofwel het roer zelf, ofwel de roer-as, ofwel de aansturing, ofwel het wiel. Bij een catamaran zijn beide roeren verbonden met een vaste stang, zodat ze altijd gelijktijdig en evenveel bewegen.

Ik poogde te weten te komen wat het probleem was door even met het hoofd in het water te kijken naar de roeren (ze waren er nog!), achter het stuurwiel de kabels te inspecteren (ok), in de motorruimte de connectie tussen de roeren en de autopiloot motor na te gaan (zag er goed uit). Dus ik zag niet direct wat het probleem was. Omdat we net vertrokken waren om 11:00 uur voor onze 150 Nm tocht naar Tahiti die tussen de 22 en de 30 uur zou duren, zat er niets anders op dan terug te keren, maar daarvoor moest ik natuurlijk terug door de pas. Die is wel breed en relatief rustig, maar heeft wel met onverbiddelijke koraalwanden die polyester voor ontbijt, middag en avondmaal lusten.

Omdat de roeren op 30 graden stuurboord klem zaten, slaagde ik er niet in om alleen met de motoren te sturen. (Op een catamaran kan je met de roeren in neutrale stand bij lage snelheden sturen door aan stuurboord of bakboord meer gas te geven, of zelfs ter plaatse draaien door een kant in achteruit en de andere in voorruit te zetten) Het nazicht van de roeren, de verbindingsstang en het stuurwiel scheen allemaal in orde, voor zover dit na te gaan was op een zee met 1,5 m deining.

Na overleg tussen ons beide besloten we om bijstand te vragen, via het noodkanaal 16 van de marifoon. Ik riep de nooddiensten op, en kreeg onmiddellijk antwoord van JRCC Tahiti (centre de sauvetage et recherche en mer) Na overleg besloten we een pan pan pan af te kondigen.

Dus vroeg ik om bijstand van boten in de buurt om me naar binnen te slepen. De JRCC Tahiti antwoordde op mijn oproep op noodkanaal 16 en er werd een boot gevonden in Bora Bora om me terug naar binnen te slepen.

Onze redder van dienst bleek een lege toeristen boot te zijn, met twee zware 150pk motoren op een anders lichte boot. Vanwege de deining was het een hele klus om twee lijnen naar de toeristenboot te gooien, maar het is na een poging of drie gelukt. Als bij wonder raakten we elkaar in de woelige zee niet, en we vertrokken. Soms leek het wel of Sanuk met zijn/haar 15 ton het 5m lange bootje van links naar rechts sleurde, maar na een tijdje kregen we de truc te pakken: ik stuurde (onvrijwillig) naar links, de motoren beide op gelijke kracht en de sleepboot trok ons naar rechts.

Sleper van dienst
Soms leek het wel de Tiajaja Tiajaja, wij trokken onze sleper van links naar rechts

Toch knapte onder de grote krachten een aluminium touwgeleidingsstuk , maar met weinig nadelige gevolgen voor het slepen (wel voor de portemanee). Gelukkig bleef het hierbij.

(enige) slachtoffer van de hele affaire

Zo zijn we terug in de lagune geraakt, en daar hebben we de toeristenboot langszij gebonden om ons zo naar een meerboei te voeren. Een catamaran Liberty die ons de ganse tijd van nabij gevolgd was, heeft ons geholpen om de touwen rond de meerboei te leggen, en zo lagen we op 50 meter van waar we die ochtend 3 uur vroeger waren vertrokken. Voor we de kans hadden om onze sleper te bedanken was hij al vertrokken. Ik hoop dat hij  een vergoeding krijgt van de staat want hij had mooi werk geleverd. Radio kanaal 16, GRC tahiti nam ook afscheid, en dat was blijkbaar dat.

Hartelijk bedankt aan de catamaran Omoa en Liberty, en aan het grote zeil cruiseschip

Hartelijk dank aan Te Aroha Rah 2!

windspirit om te wachten met de lagune te verlaten tot de pas vrij was, en tenslotte aan onze helper TE AROHA RAH 2. En natuurlijk ook JRCC Tahiti die de hele actie gecoordineerd hebben, in perfect engels met vertaling naar frans voor de bijstandsboten.

Eens afgemeerd heb ik de oorzaak van de panne snel ontdekt: de stuurkabel van stuurboord was van zijn katrolschijf geraakt en zat klem tussen de katrol en de katrolophanging. Omdat de bakboord kabel in de markiezen was uitgevezeld en geknapt durfde ik daarna de nieuwe kabels niet erg aan te spannen, wat voor teveel speling op de kabel zorgde. Dit heb ik nu verholpen, en daarna was onze Sanuk terug bereid te luisteren naar de bevelen van het stuurwiel. De volgende ochtend zijn we dan vertrokken op een tweede poging. We zijn er goed geraakt en ondertussen zijn we al in Copra Shed Marina, SavuSavu in Fiji.

De stuurkabel zat geklemd tussen het katrolwiel en zijn houder

Naschrift augustus 2017: ik heb gewacht met deze blog te posten om geen onnodige onrust aan het thuisfront te veroorzaken. Achteraf bleek dat de aluminium touwhouders niet standaard Lagoon uitrusting zijn, maar werden toegevoegd door de eerste eigenaars. Deze zeer nuttige meertouw begeleiders zijn ondertussen vervangen door een roestvrij stalen versie. Moraal van een panpanpan: slechts in laatste instantie inroepen, want eens je geholpen wordt ben je afhankelijk van de manier waarop dit verloopt. Indien we de sleepboot hadden geraakt, dan hadden we waarschijnlijk een verzekeringsclaim aan onze broek. Eigenlijk had ik de oorzaak van dit euvel op zee moeten vinden, en zoals gezegd was de oplossing snel gevonden. (En in Apataki hebben we de oorzaak van de stroefheid gevonden en verholpen.)